sol

1. Biror narsa ichiga yoki ustiga joylamoq, qoʻymoq, tashlamoq.

1. Narsalarni chamadonga solmoq. Dastroʻmolni choʻntakka solmoq. Pichoqni singa solmoq. Samovarga olov solmoq. Miltiqqa oʻq solmoq.

2. Chol xoʻp deb, boʻrini qopga solib, ustiga poxol yopib bekitib qoʻyibdi. Chalpak yoqqan kun

3. Boʻzoʻgʻlonning nasihatin olmadim, Shu Mahmudni zindonimga solmadim. Yusuf va Ahmad

4. Bir baliqchi daryoga qarmoq solib oʻtirgan ekan. Ertaklar

5. Nasiba bolasini belanchakka solib allalamoqda. A. Qahhor, Ogʻriq tishlar

6. Laʼlixon soat beshni moʻljallab, oshning gurunchini soldi. Oydin, Koʻngil toʻldimi, yaxshi yigit?

2. Oʻrnatmoq, qoʻymoq.

1. Uzukka koʻz solmoq. Ramalarga oyna solmoq. Tish solmoq.

3. Oʻtirgʻizmoq.

1. [Xumorxon:] Marasul aka, mashinangizga solib, bir aylantirib kelsangiz-chi! A. Qahhor, Ogʻriq tishlar

4. Meʼyori bilan qoʻshmoq; quymoq.

1. Ovqatga tuz solmoq. Yerga oʻgʻit solmoq. Samovarga suv solmoq.

2. Ertalabki nonushtaga beriladigan ovqatga sariyogʻ solinmaydi. S. Ahmad, Yulduz

5. Bermoq, tashlamoq (molga beriladigan ovqat haqida).

1. Toshtemir quduqdan bir necha marta suv chiqarib, otlarni sugʻordi, oxurlarga beda soldi. H. Gʻulom, Feruza

6. Biror holatga tushirmoq yoki biror holatni yuzaga keltirmoq, paydo qilmoq.

1. Yoqubjonni avvaliga laʼnatladim, keyin oqladim. Negaki, u mening mudroqqa moyil tanimga gʻulgʻula soldi, xayollarimni ostin-ustun qilib yubordi. M. M. Doʻst, Lolazor

2. Yigitalining bemahal kelishi Safaralining koʻngliga bir oz shubha solgan boʻlsa ham, u quvongan boʻlib: — Yigitali keldi, Muhabbat, — dedi. N. Fozilov, Diydor

3. Qizning qiygʻoch qoshi, jarangli kulgilari kimlarningdir yuragiga larzalar solgan. Saodat

4. Kumushning bu holi bechora onaning yuragini ezar, yuz xil vasvasalarga solar edi. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar

7. Biror tartib, yoʻnalish, oʻlchov, vaziyat va shu kabilarga tushirmoq; moslashtirmoq.

1. Ishni izga solmoq.

2. Chunki asarning tilini bezash, oʻz uslubiga solib tarjima qilishni uslublashtirish deymiz. OʻTA

8. Yopishtirib tikmoq, ulamoq.

1. Uloq solmoq. Yamoq solmoq.

9. Toʻshamoq, yozmoq.

1. Oʻrin solmoq. Koʻrpacha solmoq. Dasturxon solmoq.

2. Goʻroʻgʻli bilan Sherniyozning yoʻllariga poyandozlar solishdi, izzat-ikrom bilan Qosimxonning oldiga olib borishdi. Gulshanbogʻ

3. Kumushni oʻrin yozishga qoʻymay, oʻzi gap toʻshakni olib, yerga soldi. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar

10. Toʻshamoq, yotqizmoq.

1. Yoʻllarga shagʻal solmoq.

11. Roʻpara qilib, qaratib qoʻymoq, tutmoq.

1. Xatni chiroqqa solib oʻqimoq.

2. Qiz oʻzini oynaga soldi. Sharq yulduzi

3. Karim, Ota pismiq, Qoraxoʻjalar Mirolim buvaning darvozaxonasida oʻzlarini oftobga solib oʻtiribdi [dedi Said]. E. Raimov, Ajab qishloq

4. Togʻay kutgan hol yuz berdi: otasi shishani yorugʻga solib koʻra boshladi. Yoshlik

12. Quritish, achitish, pishirish uchun qoʻymoq.

1. Mayiz solmoq. Qoqi solmoq. Vino solmoq.

2. Jannat xola shoshib un chalib, quymoq soldi-da, boltani qoʻliga olib, toʻqayga qarab ketdi. S. Ahmad, Ufq

13. Toʻlov majburiyatini yuklamoq, belgilamoq.

1. Soliq solmoq. Jarima solmoq.

2. Menga qolsa, bu kunlarda [xalqqa] oʻttiz ikki tanga emas, oʻttiz ikki qora pul solish ham ogʻirdir. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar

14. Biror kimsa yoki koʻpchilik muhokamasiga qoʻymoq, hukmiga topshirmoq, havola qilmoq.

1. U kishi majlisga solgan ish boʻlmay qolmaydi. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari

15. Biror narsa yoki kimsaga yoʻnaltirmoq, qoʻymoq.

1. Ovga qush solmoq.

2. Dobil chalib, qushlar solib kelay deb, Yolgʻiz borib qoldim Xovdak koʻlina. Gulshanbogʻ

3. Navkar, ot solib bordi-yu, Hasan qaygʻichini uloqday azot koʻtarib, egarga oʻngarib oldi. S. Siyoyev, Yorugʻlik

4. Kecha manavi kartaga Dildor traktor solmagan edi. S. Ahmad, Ufq

16. Biror ishga, harakatga tushirmoq, yoʻllamoq, tashlamoq.

1. Butun kuchlarni jangga solmoq.

17. Yollab ishga tushirmoq.

1. [Buxgalterning xotini] Oʻzi ishlamagani-ishlamagan, yana odam solib berasan, deb har kuni xarxasha qilgani ortiqcha. Q. Maqsudov, Saodatli chamanda

2. Menga qarang, uyga hech usta solganmisiz? Yoshlik

18. Arqon, zanjir kabi narsalar urib, tashlab band etmoq, bogʻlamoq.

1. Boʻyniga sirtmoq solmoq. Oyoqlariga kishan solmoq.

2. Eh-he, hali shundaymi? Nuri opangiz tushini suvga aytsin, zanjir solib sudrasalar ham, boshqa yoqqa bormayman. Oybek, Tanlangan asarlar

19. Qismlarini bir-biriga tushirmoq, oʻrniga qoʻymoq.

1. Mashinaga ip solmoq. Koʻylakning tugmasini solib olmoq.

2. Bolalar tezgina eshikni yopib, orqasidan zanjirni solib qoʻydilar. Oydin, Hazil emish

20. Barpo qilmoq, qurmoq, yasamoq.

1. Uya solmoq. Uy solmoq.

2. Hozir birov imoratini oʻxshatib solsa, boshqalar ham undan qolmay deb tirishadi. N. Norqobilov, Toʻqnashuv

3. Amudaryo va Sirdaryoning kuyi qismi baliqlarning urugʻ tashlaydigan, yovvoyi hayvonlarning urchiydigan, qushlarning uya soladigan joyidir. Fan va turmush

21. Hozirlamoq, tayyorlamoq; qurmoq.

1. Chilim solmoq. Argʻimchoq solmoq.

2. Darvozadan oʻn besh odimlar narida darvoza beklari gulxan solib, chilim chekib oʻtiradilar. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar

22. Zarb bilan urmoq, tushirmoq.

1. Tarsaki solmoq. Musht solmoq. Aylantirib solmoq. Qilich solmoq. Quloq-chakkasiga solib qolmoq.

2. Qoʻling qichigan boʻlsa, biqiniga solmaysanmi, betigayam urasanmi, nodon! Yoshlik

3. Kuching yetmas ekan, nima qilarding bellashib, tosh-posh bilan jon joyiga solmaysanmi oʻxshatib. Yoshlik

23. Chizmoq, ishlamoq, yasamoq (gul, naqsh va shu kabilarni).

1. Rasm solmoq.

2. Hozirgi oʻsmirlar har xil narsalarning surati solingan kiyimlarni koʻproq yaxshi koʻrishadi. Gazetadan

24. Osiltirmoq, solintirmoq.

1. Er yigitning bosh solgani — oʻlgani. Maqol

2. Alimardon karavotga koʻllarini tiragancha, boshini kuyi solib oʻtirardi. Oʻ. Hoshimov, Qalbingga quloq sol

25. Yechmoq, olib tashlamoq, tushirmoq (kiyimni).

1. Koʻylak yechar, — dedi Qumri turgan kuyi va koʻylagini yechib tashladi. — Ishton solar. A. Qodiriy, Mehrobdan chayon

26. bot. Tugmoq, guldan meva holiga oʻtmoq.

1. Qovoq beshta solibdi.

2. Uch tup tarvuzning har biri oʻntadan solgan ekan. Chalpak yoqqan kun

27. Qoʻshma feʼllar tarkibiga kiradi.

1. Asos solmoq, vahima solmoq, gapga solmoq, dam solmoq, dahshat solmoq, dod solmoq, esga solmoq, qorin solmoq, quloq solmoq.

2. [Fazilat ona] Toʻgʻri kelgan odamning koʻksiga oʻzini tashlab, uvvos soladi. M. Hazratqulov, Jurʼat

3. Gulnorpari oʻtkizdi-da, kanizini gapga soldi. Gulnorpari

4. Normat qoʻshiqqa quloq solib, ichkaridagi odamning chiqishini kuta boshladi. S. Ahmad, Ufq

28. -a/-y yoki -(i)b affiksli ravishdosh bilan kelib, shu ravishdosh orqali ifodalangan ish-harakatning batamom yoki roʻyirost bajarilganligini bildiradi.

1. Bor gapni aytib solmoq.

2. Yaxshiboyev indamay turdi. Sezdiki, Qoʻzziboyning dardlari choʻng, dardlarini tamom toʻkib solmoqchi — tasalli kor qilmaydi. M. M. Doʻst, Lolazor

3. Nizomjon chidamadi. Yuragida toʻlib-toshgan gaplarni uzil-kesil toʻkib solmoqchi boʻlib, qizni izlab, yana dalaga qarab ketdi. S. Ahmad, Ufq

29. -a/-y affiksli ravishdosh bilan koʻmakchi feʼl vazifasida kelib, shu ravishdosh orqali ifodalangan ish-harakatning darhol bajarilganligini bildiradi.

1. Bola tura solib, uyiga qochdi. M. Ismoiliy, Fargʻona tong otguncha

2. Zamon kela solib, u odamdan soʻradi. M. Ismoiliy, Fargʻona tong otguncha

sol soʻzi qatnashgan jumlalar: