кўтар

1. Ердан ёки ётган жойидан узиб, ажратиб олмоқ.

1. Замбар кўтармоқ.

2. Эргаш у билан қучоқлашиб кўришмоқчи бўлган эди. Нормат унинг белидан маҳкам қучоқлади-да, даст кўтариб, уни айвон супасига чиқариб қўйди. И. Раҳим, Чин муҳаббат

2. Ердан узилган, ажралган ҳолда тутмоқ, қўлда тутмоқ.

1. Сумка кўтариб, бозорга бормоқ. Колонна бошида байроқ кўтарган қизлар бормоқда.

2. [Отабек] Отни ахтахонага боғлаб, совға тўлдириб келган ипак хуржунни кўтариб, ичкарига кирди. А. Қодирий, Ўтган кунлар

3. Махдум шу сўз билан ичкарига кириб, ҳовли саҳнида чақалоқ кўтариб турган Раъно ёнидан айвонга ўтди. А. Қодирий, Меҳробдан чаён

3. Ўз устида тутган ҳолда юриш-тортиш, элтиш қудратига эга бўлмоқ.

1. Туя кўп юк кўтаради.

2. Тошхўжа эшон ҳазилакам эшон ўтган эмас, боқиб қўйилган ўн бешта отдан уни фақат иккитасигина кўтара олар эди, холос. А. Қаҳҳор, Қўшчинор чироқлари

4. Юқори, баланд ҳолатда тутмоқ, юқорига чиқармоқ.

1. [Сидиқжон] Бирдан бошини кўтарди ва Канизакка қаради. А. Қаҳҳор, Қўшчинор чироқлари

2. Обиджон чироқнинг пилигини кўтариброқ қўйди. А. Қаҳҳор, Қўшчинор чироқлари

5. Бирор нарсани уйиб, устма-уст қилиб, устига қўйиб баланд қилмоқ.

1. Дамбами кўтармоқ. Йўлни кўтармоқ. Марзани кўтармоқ.

2. — Сувни уч-тўрт чақирим юқоридан икки ёғига чим босиб, кўтариб келиш лозим бўлади, — деди Алим бува. М. Исмоилий, Фарғона тонг отгунча

6. кўчма Оширмоқ, кўпайтирмоқ (куч, даража, нарх-наво ва шу кабилар ҳақида).

1. Нархни кўтармоқ. Температурами кўтармоқ.

2. Кейин овозини пардама-парда кўтариб, дўқ ура кетди. М. Исмоилий, Фарғона тонг отгунча

3. Бригада ҳосилдорликни икки баравар кўтаришга муваффақ бўлди. Ўзбекистон қўриқлари

7. кўчма Мавқейини, ҳол-қудратини, моддий аҳвол ва шу кабиларни яхшиламоқ.

1. Обрўйини кўтармоқ.

2. [Қодир:] Яхши қилибсиз колхознинг аҳволи ёмонга ўхшайди, кўтариш керак. Уйғун, Навбаҳор

8. Юқори мансаб ёки лавозимга тайинламоқ, белгиламоқ.

1. Пастдан юқорига кўтармоқ. Хотин-қизларни раҳбарлик лавозимларига дадил кўтариш керак.

2. [Акром ҳожи:] Агарда хон кўтариш маним қўлимда бўлса эди, хон қилиб Отабекни кўтарар эдим! А. Қодирий, Ўтган кунлар

9. кўчма Бардош қилмоқ, тоқат қилмоқ; чидамоқ. Боланинг инжиқлигини онаси кўтаради.

1. Кампирга айтма, кўтаролмайди. ИЁдгорбойдан] Қора хат келган! А. Қаҳҳор, Асрор бобо

2. Бош муҳаррир, Раҳим аканинг қобилиятли ходим эканлигини назарда тутиб, баъзи эркаликларини кўтарарди. Ф. Мусажонов, Ҳиммат

10. кўчма Ҳазм қилмоқ, сингдирмоқ.

1. Ҳар қанча овқат бўлса, кўтаради — кучи кўп. Бемор паловни кўтаролмади.

2. Томоғи тақиллаб ўтирган дуторчи кўтармасалар — ичмасинлар деса ҳам, Набигул унамади. А. Қаҳҳор, Қанотсиз читтак

11. Ёқтирмоқ, суймоқ; тоқат қилмоқ.

1. Бундан кейин ҳар бир ишни мен билан баҳамжиҳат қилинг, ўзбилармонликни кўтармайман. Ойбек, Танланган асарлар

12. кўчма Бирор иш-ҳаракат қилишга илҳомлантирмоқ, сафарбар қилмоқ.

1. Мустамлакачи золимларга қарши яна халқни кўтарайлик! Қудратнинг ишини охирига етказайлик! Н. Сафаров, Уйғониш

13. кўчма Ўз устига олмоқ, ўз ҳисобидан тўламоқ (сарф-ҳаражат ҳақида).

1. Умурзоқ ака: — Болалар бизга шунча ёрдам беришди. Энди саёҳат қилиб келишсин. Бутун йўл харажатини колхоз кўтаради, — деди. Ҳ. Назир, Сўнмас чақмоқлар

2. Энди Шоабдуфаттоҳ Хўжаевнинг сарфини ҳам кўтарайликми? А. Қаҳҳор, Оғайнилар

14. кўчма с. т. Йўқ қилмоқ, йўқотмоқ, битирмоқ.

1. Адоватни орадан кўтармоқ.

2. Мусулмонқул золимларни ўртадан кўтариб, юртга осойиш берганда, унга ким нима дея олар эди? А. Қодирий, Ўтган кунлар

3. У ўртадаги ноқулай жимликни кўтариб ташлаш учун Ғиёсни гапга солди. К. Яшин, Ҳамза

15. кўчма с. т. Ичмоқ, урмоқ (май ҳақида).

1. Қадаҳ кўтармоқ.

2. [Равшан полвон] Хоним олиб келган коньякдан кўзларини чирт юмиб, бир рюмкасини кўтариб ташлади. О. Ёқубов, Ларза

16. кам қўлл. Қарзга олмоқ.

1. Бир пуд ғаллани, топилса, уч пуд ғаллага бўлсаям, жон деб кўтарамиз. М. Исмоилий, Фарғона тонг отгунча

2. Матқовул келаси йил ҳосили ҳисобига Ҳакимжон бойваччанинг отаси Латифжонбойдан пул кўтариб, от олди. М. Исмоилий, Фарғона тонг отгунча

17. с. т. Етиштирмоқ, олмоқ.

1. Гектар бошига ўн тоннадан ҳосил кўтардик.

18. Айрим отлар билан бирикиб, шу от билдирган нарсани юзага келтиришни ифодалайди.

1. Жанжал кўтармоқ. Исён кўтармоқ. Шовқин-сурон кўтармоқ.

2. шикоят қилақол, бошингни деворга уриб, фарёд кўтар. К. Яшин, Ҳамза

кўтар сўзи қатнашган жумлалар: