торт

1. Бирор еридан ушлаб, тутиб, ўзига томон сурмоқ ёки суришга ҳаракат қилмоқ.

1. Эшикни тортиб очмоқ. Қўлидан тортиб турғизиб қўймоқ.

2. Сидиқжон тутнинг остида отнинг бошини тортиб: — Тут емаймизми? — деди. А. Қаҳҳор, Қўшчинор чироқлари

3. Анзират кампир қути ўчиб, ўрнидан турди, Башоратнинг ёнига келиб, унинг бошини кўкрагига тортди. А. Мухтор, Опа-сингиллар

4. [Гавҳар] Тальъат билан юзма-юз турган Мансурнинг кўлидан ушлаб тортди Ў. Ҳошимов, Қалбингга қулоқ сол

2. Орқасига тиркалган, қўшилган ва шу кабилар ҳолатдаги нарсани куч билан олға юргизмоқ, юргизиб олиб бормоқ.

1. тепловоз сўнгги марта қичқириб, составни тортиб кетди. Ҳ. Ғулом, Феруза

2. Ҳўкиз калласини эгиб, омочни тортишга уринар, қўшчи эса ҳадеб қистарди. М. Исмоилий, Фарғона тонг отгунча

3. Кичкинагина машинасини тортиб юрган бола Муҳиддинни ўзига жалб қилди. Р. Файзий, Чўлга баҳор келди

3. Ичига куч билан йўналтирмоқ, юритмоқ.

1. Комига тортмоқ.

2. Қаърига тортмоқ.

3. Нишонов папиросини тутатиб, яхшилаб тортиб олди-да, стол устига энгашди. С. Зуннунова, Янги директор

4. Муқаддам флакондаги дорини шприцга тортиб олди-да, игнасини юқорига кўтарди. Ў. Ҳошимов, Қалбингга қулоқ сол

4. Бирор нуқта (жой)дан бошқаси оралиғига ўтказмоқ, юритмоқ.

1. Зулфиқор, бобонинг кўлидан тешани олиб, [қозиқни] яна ҳам мустаҳкамлади-да, Меъморга қараб: — Энди устига мих қоқиб, каноп тортаверсак бўладими? — деб сўради. Мирмуҳсин, Меъмор

2. Бир неча кун илгари алоқачилар сим тортиб юриб, Давронни учратишган эди. Т. Рустамов, Мангу жасорат

5. Атрофидан таранг қилиб ўтказмоқ, боғламоқ.

1. Ҳотам эса отининг айил-пуштанини қайтадан тортди М. Ҳазратқулов, Журъат

2. Қаршисида кўкрагидан қайиш тортган, қизил шапка кийган милиционер турибди. Гулдаста

6. Бирор нарсани, унинг сиртини, очиқ жойни тўсмоқ, беркитмоқ.

1. Бетига ниқоб тортмоқ.

2. Бир томонда дорбозлар дор тикади, қўғирчоқбозлар чодирхаёл пардасини тортадилар. С. Сиёев, Аваз

3. Ҳалиги хотин қисилганданми, уялганданми, бошидаги оқ дока рўмолини юзига тортиб, қўя бер дегандай қилиб, бошини силкитди. Ойдин, Фонар тагида

7. Ўзига қаратмоқ, мойил қилмоқ, жалб этмоқ.

1. Диққатни ўзига тортмоқ.

2. Қуёш, тоза ҳаво, кенг, тиниқ зангори осмон кўзларни беихтиёр тортади. Ойбек, Танланган асарлар

3. Тўлқинжон шу кунгача Ҳурини сира қизиқтирмаган эди. Гарчи Тўлқинжон чиройли бўлса ҳам, қизни ўзига тортмасди. Ф. Мусажонов, Ҳури

4. Олиб кирилган чой ҳам совиб қолар, аллақандай ўлчовлар — учбурчаклар хаёлини тортиб кетарди. Мирмуҳсин, Меъмор

8. Бирор ишга аралаштирмоқ, қотиштирмоқ, жалб этмоқ.

1. Ишга тортмоқ. Ўқишга тортмоқ.

2. Шаҳидбек мулла Абдураҳмонни сўзга тортди: — Нима лавозиматдалар, тақсирим? А. Қодирий, Меҳробдан чаён

3. Бундай қиламан, — лабини қимирлатиб, ўз-ўзига шивирлади Йўлчи, — аввал шундай одамларни тортаманки, ўзимга қандай ишонсам, уларнинг дилига шундай ишонган бўлай. Ойбек, Танланган асарлар

4. Улар орасидан бизни қўллаб-қувватлайман, деганларини хизматга тортинг. К. Яшин, Ҳамза

9. Ўзини, кимса ёки нарсани бирор жойга, ҳолатга олмоқ.

1. Бундан ўзини тортмоқ. Дўстини четга тортмоқ.

2. Матпанонинг биқинида турган қаландар унга бошдан-оёқ разм солди, ўзини сал четга тортди. С. Сиёев, Аваз

3. Кичик офицер ҳам, солдатлар ҳам улардан ўзларини тортишди. Мирмуҳсин, Чодрали аёл

4. Бир куни кечқурун, ётар маҳалда аямни четга тортиб шивирладим. С. Сиёев, Ёруғлик

10. Айрим сўзлар билан қўлланганда, урмоқ маъносини билдиради.

1. Тиғ тортмоқ. Тарсаки тортмоқ.

2. [Дадам] Олдимга келдилар-у, шапалоқ билан тортиб юбордилар. Э. Раимов, Ажаб қишлоқ

3. Отлиқ бор кучи билан деҳқоннинг юз-кўзи аралаш қамчи тортиб юборди. С. Сиёев, Ёруғлик

11. Улашмоқ, тарқатмоқ, қўймоқ (меҳмонларга овқат).

1. Меҳмонларга ош тортмоқ. Патнис тортмоқ.

2. Норинни тортиб бўлгандан кейин Аноргул ҳамма товоқ-қошиқларни тоза қилиб ювиб олди. Ойдин, Ҳазил эмиш

3. Таомнинг устидан қизлар тортади Бекларга опкелиб қовурма гўштни. Алпомиш

12. Тарозида оғирлигини ўлчамоқ.

1. Қовунни тортиб кўрмоқ.

2. Тортиб берганда, ўзинглар қараб турганмидинглар? Нима энди кам деб, бетингларни юласизлар? М. Исмоилий, Фарғона тонг отгунча

3. Бир ойдан кейин қўйни тортиб кўраман, қўй семирмаслиги керак (дебди хон). Чалпак ёққан кун

13. Чизмоқ, чизиқ шаклида из солмоқ; қазимоқ.

1. Чизиқ тортмоқ. Режа тортмоқ. Жўяк тортмоқ.

2. Меъмор ўз чодири ёнида елкасига пешматини солиб китоб ўқир, тош бостириб қўйган яхлит қоғозни олиб, чизиқлар тортар, хаёл сурар эди. Мирмуҳсин, Меъмор

3. Тоға ваъдасида туриб, каналдан ариқ тортиб келишга одам юбормаса, ишимиз чатоқ бўлади. С. Аҳмад, Уфқ

14. Тегирмонда донни унга айлантирмоқ.

1. Ун тортмоқ.

2. Тегирмончи: — Эртага келинг, афанди, буғдойингизни тортиб қўяман, — дебди. М. Ҳазратқулов, Журъат

15. Камайтирмоқ, озайтирмоқ; чеклаб қўймоқ.

1. Пулдан бир оз тортиб қўймоқ.

2. — Мол дегани иймаса, танаси яйрамайди, Танаси яйрамаса, сутини тортади, — деди Адол хола. А. Мираҳмедов, Ўт юраклар

16. Ўзига сингдирмоқ, шиммоқ.

1. Чуқур сувни тортиб кетибди. Гуруч сувини тортибди.

17. физ. Зарралар, жисмлар ўртасидаги жозиба кучи туфайли ўз томонига сурмоқ.

1. Магнит темирни тортади.

18. Биологик, жисмоний тузилиш ёки маънавий жиҳатдан туғганларига, туғишганларига ўхшамоқ.

1. Қазисан, қартасан — ахир аслингга тортасан. Мақол

2. Сен кимга тортдинг-а? Ота-онамиз қўйдан ҳам ювош одамлар эди-ку! Ё. Хаимов, М. Раҳмонов, Ҳаёт-мамот

3. — Бунингиз шаҳзодаларга муносиб, — деди Ойша хола секингина Санам отинга ўгирилиб. — Онасига тортди. Ш. Тошматов, Эрк қуши

4. Отангга тортиб, хотин кишини хўрласанг агар, сенга берган оқ сутим ҳаром бўлади, ўғлим, билиб қўй шуни! С. Анорбоев, Меҳр

19. Бошдан кечирмоқ, чекмоқ; ҳис қилмоқ, сезмоқ.

1. Азоб тортмоқ. Ташвиш тортмоқ. Дард тортмоқ. Хижолат тортмоқ.

2. [Валихўжа тутақиб:]

3. Участкани сен қил-у, жабрини мен тортайми? Н. Сафаров, Ҳаёт мактаби

4. Рўзғордан шундай танглик тортдикки, гапирсам, балки ишонмайсиз. Ойбек, Танланган асарлар

20. Ўзи бирикиб келган сўз билдирган ҳолат-вазиятни эгалламоқ маъносини билдиради.

1. Ингичка тортмоқ. Йўғон тортмоқ. Бақувват тортмоқ.

2. Қурбон ота анча дадил тортди. С. Нуров, Нарвон

3. Момақалдироқ гулдураб, у ҳушёр тортди. Ёшлик

4. Дарҳақиқат, куз ҳавоси мусаффо бўлиб, сумбула суви тиниқ тортади. Газетадан

21. Кўнгил, дил каби сўзлар билан қўлланиб, ихтиёр этмоқ, хоҳламоқ маъносини билдиради.

1. Йўлдан ўтаётиб, кўнглим тортиб, бир кўрай дедим сизни. С. Нуров, Нарвон

торт сўзи қатнашган жумлалар: