1. Hayvon tanasining chiqaruv teshigi tepasidan boshlanadigan va ingichkalanib boruvchi eng ortki, oxirgi qismi; quyruq.
Sichqon sigʻmas iniga, gʻalvir bogʻlar dumiga. Maqol
Tuyaning dumi yerga tegar, Xoʻjaning qizi erga tegar. Maqol
Shoshgan oʻrdak ham boshi bilan, ham dumi bilan shoʻngʻiydi. Maqol
U [it] dumini likillatdi-da, Nigoraning oyogʻi ostiga yota qoldi. S. Anorboyev, Oqsoy
2. Baʼzi jonivorlar tanasining ket tomonidagi uzun patlar yoki ingichkalashgan qismi.
Xoʻrozning dumi. Qaldirgʻochning dumi. Ilonning dumi.
Haligi chavoq baliq qor ustida yalt-yult qilib sakraydi, dumi bilan savalaydi. N. Fozilov, Diydor
Raisning oriq, qoramtir yuziga yarashmagan taqasimon moʻylovining uchlari chayon dumiday gajaklandi. S. Nurov, Maysalarni ayoz urmaydi
3. Meva, barg va shu kabilarning bandi.
4. Sabzavot oʻsimliklarining yer yuzasida oʻsib turgan bargi.
Sabzining dumini kesmoq.
5. Uchish apparatlarining ingichkalashgan ket tomoni.
Birpasdan keyin lager ustida dumiga kattakon pufak bogʻlab olgan samolyot paydo boʻldi. A. Qahhor, Oltin yulduz
Samolyotning dumida yelkamni qisgancha biqinib oʻtiraverdim. Guldasta
6. Umuman biror narsaning keti, oxiri.
Yulduzning dumi. Qancha mashinalar qatorlashib oʻtdi, hali dumi koʻrinmaydi.
Charos deraza panjarasidan dumi likillab turgan dakang varrakni koʻrdi. Oʻ. Hoshimov,Qalbingga quloq sol
Chopa berishning behuda ekanini payqab, eshelonning dumiga ulangan qizil vagonlarga toliqqan koʻzlarini umid bilan tikdi. N. Safarov, Tanlangan asarlar
7. koʻchma Doim birovga ergashib yoki unga xushomad qilib, birga ortidan yuradigan odam; shotir.
Abdurasul Tojiboyning majlisda oʻz tarafini oladigan dumlar toʻplay boshlaganini gapirdi. P. Tursun, Oʻqituvchi
Dum emish, xoʻja kelib menga dum boʻlsin. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari
8. koʻchma s.t. Qarz, topshirilmagan imtihon
Uning matematikadan dumi bor.
Dumini xoda qilib
— Sigir birdan irgʻib oʻrnidan turib, dumini xoda qilib, bir qochib berdi, — dedi Shum bola. Gʻ. Gʻulom, Shum bola
Molxonadan kelayotsam, oldimdan dumini xoda qilib, bir buzoq yugurib oʻtdi. Mushtum
Oldingga qancha bordim? Nuqul badbashara maxluqdan qochgan yuraksizday dumingni xoda qilib qolasan-ku? J. Abdullaxonov,Xonadon
zoʻr kelganda koʻpincha bellashishdan bosh tortadi-da, dumini xoda qilib qochadi. T. Rustamov, Mangu jasorat
Dumi yulingan musichaday (yoki tovuqday)
Berdiboy garchi shahardan dumi yulingan musichaday boʻlib kelgan boʻlsa ham, fahmsiz emas. A. Qodiriy, Obid ketmon
oramizda Ikrom degan bir kimsa ham bor edi. Dumi yulingan tovuqday bir chetga chiqib, shumshayib turibdi. Yoshlik
Dum bermoq
Bir kun paxta chopib yursam, bitta qovun juda ham toʻri kelgan, meni ye! deb dum berib turibdi. Gʻ. Gʻulom, Tirilgan murda
Nimadir tirs etdi: qizilurugʻ qovun dum berdi shekilli. A. Eshonov, Dutor
Burganing dumini koʻrgan
Bilaman, Gavhar yaxshi qiz. Lekin anavi iblis burganing dumini koʻrgan! Oʻ. Hoshimov, Qalbingga quloq sol
Dumini bosmoq
Idorada, ish ustida, ish yuzasidan gapirayotirman. Dumingizni bosganim yoʻq. A. Qahhor, Sarob
Men bir-ikkitasining dumini bosdim shekilli. S. Siyoyev, Otliq ayol
Dumini likillatmoq
Saroyda biz ham dum likillatib, quyruq qoqib yuribmiz. S. Siyoyev, Yorugʻlik
U
kalondimogʻ, endi qarshisidagi odamdan oʻziga oʻxshab dum likillatishini talab qiluvchi nusxaga aylanadi. OʻTA
Dumini tugmoq yoki dumi tugilmoq
[Roziq soʻfi] Bir magazinga kechki qorovul boʻlib olgan edi. Undan ham ishkal chiqarib, dumi tugildi. S. Abdulla, Soyalar
Tursunboy qoʻpol va dagʻal muomalali boʻlgani sababli brigadirlikdan dumi tugilgan edi. Mushtum
Hammamizning dumimizni tugar emishlar. Uygʻun,Asarlar
ikkinchi bu gapdan ogʻiz ochmang, aks holda, dumingizni tugaman. H. Gʻulom, Mashʼal
Dumini tutqazmaslik (yoki ushlatmaslik)
Gʻaffor qoʻrboshi dumini tutqazmasga, oʻzini yutqizmasga urinadi. N. Safarov, Vodillik qahramon
Dumini qismoq
Men oʻz yurtimda musofir itday dumimni qisib yurishni xohlamayman. A. Qahhor, Asarlar
Devona oʻsha zahoti dumini qisib, juftakni rostlab qoldi. K. Yashin, Hamza
Suv dumini qisdi, endi shoshmasdan [toʻgʻonni] mustahkamlash kerak. Oybek, O.v. shabadalar.
Dumi xurjun (yoki xurjunda)
Dumi xurjun gap. Dumi xurjun ish.
Boʻriboy oʻsha odamlarning nomini tilga olgisi kelmay, dumi xurjunda qoldi. H. Nazir, Oʻtlar tutashganda
Goʻsht topshirishning ham dumi xurjunda. Mushtum
Dumi qisiq
Musofir itning dumi qisiq. Maqol
Ilgari oʻgʻrining dumi qisiq boʻlardi, el oldida sazoyi qilinardi. S. Nurov, Narvon
DUM so‘zining sinonimlarini Sinonim.uz saytida qidirib ko‘ring.
ДУМ so‘zining kirillcha yozilishi Lotin.uz sayti tomonidan taqdim qilingan.
Izoh.uz — O‘zbek tilining xalqona izohli lug‘ati 35 000 dan ortiq so‘zlarning ma’nolari ibora va misollar bilan keltirilgan.
Yillar davomida “O‘zbek tili kuni”ga bag‘ishlab, o‘zbek tilini o‘rganuvchilar, jurnalistlar, tarjimonlar, kopirayterlar, blogerlar va boshqalar uchun foydali loyihalarni ishga tushirishni an’anaga aylantirganmiz. Bizning jamoa Lotin.uz, Imlo.uz, Sinonim.uz, Sarlavha.com loyihalarini hukmingizga havola qilgan.
Batafsil Izoh.uz loyihasi haqidaTVinfo.uz — Bugun, ertaga va keyingi hafta uchun to‘liq teledasturlar.
TVinfo.uz — Телепрограмма на сегодня, завтра и ближайшую неделю.
O‘zbek Ismlarning to‘liq, batafsil ma’nosi, kelib chiqishi, shakllari. O‘zingiz va yaqinlaringizni ismlari ma’nosini bilib oling.
Полный смысл, происхождение, формы узбекских имён. Узнайте смысл своего имени и имён близких.
DostavkaInfo — Taomlar, dorilar, kitoblar va boshqa uy uchun kerakli bo‘lagan narsalarni yetkazib berish xizmatlari bor servislar.
DostavkaInfo — Каталог сервисов, предлагающих доставку еды, лекарств, книг и товаров для дома.
Lotin.uz — foydalanuvchilarga berilgan matnni lotindan kirillga va aksincha o‘girish xizmatini taklif etadi.
Lotin.uz — поможет транслитерировать с узбекской кириллицы на латиницу и обратно. Легко!
Maqol va naqllarning eng katta kolleksiyasi. Har bir maqol uchta tilda (o‘zbek, rus, ingliz).
Самая большая коллекция пословиц и поговорок на трёх языках (узбекский, русский, английский).
Har kuni eng sara latifalar va kulguli rasmlar. O‘zbek tilidagi kulgu markazi!
Ежедневно только отборные анекдоты, смешные картинки. Кузница юмора на узбекском языке!
Valyutani yuqori kursda almashtirish uchun yaqin punktlarni aniqlab beruvchi servis. Punkt joylashuvini kartada ko‘rsatadi.
Сервис, помогающий найти ближайшие пункты обмена валюты с выгодным курсом. Покажет местоположение пункта прямо на карте.
O‘zbekcha telegram kanallarining eng katta katalogi. Faqt faol kanallar, ruknlarda va batafsil statistikasi bilan.
Самый большой каталог телеграм каналов в Узбекистане. Только активные каналы по категориям и с подробной статистикой.
O‘zbek tilida savodli yozishni biz bilan boshlang.
С нами вы научитесь грамотно писать на узбекском языке.
O‘zbek tilining sinonimlar lug‘ati. Saytda 3300 tadan ortiq so‘zlar, 900 ga yaqin sinonim so‘zlar to‘plamiga jamlangan.
Словарь синонимов узбекского языка на нашем сайте содержит более 3300 слов и 900 синонимов.