O‘zbek tilining
izohli lug‘ati
ЎЗ
Izoh.uz saytida dil so‘zining izohi va ma’nolari

dil

ot

1. . ayn. 1 yurak 1.

  1. Dil urishi. Dil oʻynogʻi. Sodda siri — tilida, Pismiq saqlar dilida. Maqol

  2. Ichkaridan dilni larzaga soluvchi faryod eshitildi. Oʻ. Hoshimov, Qalbingga quloq sol

  3. Dilim baquvvat, qoʻlim yumush qidiradi. Oybek, Oltin vodiydan shabadalar.

2. koʻchma Kishining ichki ruhiy dunyosi, ichki his-tuygʻularining markazi, ramzi; koʻngil, qalb.

  1. Muhabbat — dil mevasi. Maqol

  2. Dilda boʻlsa, tilga keladi. Maqol

  3. Kishi dilini kishi hushini olib qoʻyadigan kuy. M. Ismoyiliy, Fargʻona tong otguncha

  4. Azizxonning bu gapdan dili yorishib ketdi. S. Ahmad, Ufq

3. koʻchma Koʻngildagi narsa (tilak, maqsad, niyat, oʻy, fikr va shu kabilar).

  1. Dili toʻgʻrining yoʻli toʻgʻri. Maqol

  2. Qoʻli qingʻirning dili qingʻir. Maqol

  3. Choʻpon dil qilsa, takadan sut olar. Maqol

  4. Dili yaqin kishilar bir-birining koʻnglidagini darrov topadi. F. Musajonov, Himmat

  5. Ot ham egasining dilini bilganday, bitta-bitta qadam tashlab, suvligʻini shiqirlatib borar edi. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari

4. koʻchma Kishining xotiri, es, yod, xayol; koʻngil.

  1. Toʻrtni yozamiz, ikki dilda. Dilimga bir gap keldi. U gaplarni dilimdan chiqarib yuborganman.

  2. [Gʻulomjon] Qizning oʻzini ham bir koʻrib, suratini diliga chizib olgan edi. M. Ismoiliy, Fargʻona tong otguncha

  3. Bizlarga, istasang — shu, istamasang — katta koʻcha, deydi. Tilida aytmasa ham, dilida aytadi. Oybek,Tanlangan asarlar

  4. Avaz dilida Mutrib bilan kelishmadi. S. Siyoyev, Avaz

dil soʻzi qatnashgan jumlalar:

Dil bogʻlamoq

Koʻngil qoʻymoq, doʻstlashmoq, yaqinlashmoq.

  1. Savlatiga boqma, kim nomard ekan, dil bogʻlama. Habibiy, Devon

Dil mulki (yoki kishvari, uyi)

Kishining ichki dunyosi, butun vujudi; koʻngil toʻri.

  1. Dil mulkida sensan mehri xovarim. Habibiy, Devon

  2. Suhbati hikmatga boy, dil kishvarin obod etar. Habibiy, Devon.

Dil ogʻritmoq

Xafa qilmoq, ranjitmoq.

  1. Dil ogʻritgan — doʻst emas. Maqol

  2. Bir-ikki kishi Karim otaning dilini ogʻritdi. A. Qahhor, Asarlar

Dil chigili (yoki gʻubori)

Yurakdagi orzu-armon, yigʻilib qolgan dard; dilxiralik.

  1. Dil chigili yozilsin, deb tokqaychi olib, gulzorga kirdim. Gazetadan

  2. Shirin suhbat bilan dillarning gʻuborini sovuramiz. Oybek, Navoiy.

Dil yarasi

Koʻngildagi gʻam-alam, alam-achchiq.

  1. Bosh yarasi tuzalsa ham, dil yarasi tuzalmas. Maqol

  2. Qozon qorasi ketar, dil yarasi ketmas. Maqol

Dil quvvati

Kishining ruhini koʻtaruvchi, kishiga madad, dadillik beruvchi narsa.

  1. Dilimning quvvati, dardimga darmon bir kelib ketsun. Hamza

Dildan

Jon-u dil bilan, samimiy, chin koʻngildan.

  1. Men sizni dildan sevaman. Bizga yozgan xatida dildan salom aytibdi. Dildan tabrik etmoq.

Dili buzilmoq (yoki vayron boʻlmoq) ayn. koʻngli buzilmoq

Dili oq

Koʻnglida kiri yoʻq, oqkoʻngil, sofdil.

  1. Onaning koʻkragi bitmas buloqdir, Dili oq boʻlgandan suti ham oqdir. Yo, Mirzo

Dili siyoh

Koʻngli ranjigan, nihoyatda xafa.

  1. Tongdan beri dilim siyoh: yomon tush koʻrdim. Oybek, Quyosh qoraymas

Dili xufton (yoki qorongʻi, vayron)

Koʻngliga hech narsa sigʻmaydi, nihoyatda xafa.

  1. Kechagina dili xufton edi. T. Malik, Qaldirgʻoch

  2. Dili vayron boʻlib, zor-zor yigʻlagisi keldi. P. Tursun, Oʻqituvchi

  3. Faqat Dildorning dili qorongʻi, libosi qora edi. S. Ahmad, Ufq

Dili qon

Yuragi gʻam-gʻussaga toʻlgan; ruhan ezilgan.

  1. Mana shu dili qon, yuzi zaʼfaron xalq chehrasidagi bir oniy shodlik Qudratni oʻzining yoniq, iliq bagʻriga tortardi. M. Ismoiliy, Fargʻona tong otguncha

  2. Gʻulomjon ham suvga tashna jon, ham yor hajrida dili qon edi. M. Ismoiliy, Fargʻona tong otguncha

Dili qora (yoki kir)

Koʻngli qora, niyati, maqsadi buzuq.

  1. Dili qora — tili qora. Maqol

  2. Gʻiybatchining dili kir, Gʻar-oʻgʻrining tili bir. Maqol

Dili gʻash ayn. koʻngli gʻash q. koʻngil

Ahli dil

1. din . tasavvuf kishisi, sufiy;
2. Hasratkash, kimsaning hasratiga sherik boʻla oluvchi kishi;
3. Birovning dilidagini tushuna oluvchi, suhbatdosh maqsadini yaxshi anglovchi kishi.

  1. Bu zamonda sheʼr tinglaydigan ahli dil qolmabdi. S. Siyoyev, Yorugʻlik

  2. Ahli dillarga noz-u firoq yarashmas. S. Siyoyev, Yorugʻlik

Dil rozini aytmoq (yoki izhor etmoq)

Koʻngil (qalb)dagi istaklarini izhor qilmoq.

  1. Raisa eri bilan orani ochiq qilib qaytgan yillari turmush quraylik, deb dil rozini aytgan erkaklar boʻldi. M. Xayrullayev, Tilla marjon

  2. Nuqsoningni aytgan doʻstga dil rozini izhor etsang arziydi. Gazetadan

Dilga tugmoq

Koʻngilda, ichda, yurakda saqlamoq, ichga solmoq.

  1. Dunyo shunday yasalgan ekan, bolam. Birovga yorugʻ, birovga qorongʻi. Ammo har narsani oʻylab, dilingga tugma, xafaqon boʻlib qolasan. Oybek,Tanlangan asarlar

  2. bir sirni dilingga tug. Uch-toʻrt kun ichida daragi chiqib qoladi. Oybek,Tanlangan asarlar

Dilni yormoq

Fikr-u oʻylarini oʻrtoqlashmoq, sirlarini aytmoq.

  1. Bugun boqsam, sen dilingni yorasan, Necha vaqtdan buyon sen ovorasan. Erali va Sherali

Ramzi dil

Koʻngil ishorasi, koʻngildagi muddao.

  1. Hali ham koʻngli aro bormi deb ishqim asari, Ramzi dil olmoq uchun bilgani maston keladur. Hamza

Sharhi dil

Qulfi dili ochilmoq

DIL so‘zining sinonimlarini Sinonim.uz saytida qidirib ko‘ring.

ДИЛ so‘zining kirillcha yozilishi Lotin.uz sayti tomonidan taqdim qilingan.

Izohli lugʻat Savodxon loyihasi bilan hamkorlikda yaratildi. Savodxon dasturi matndagi imlo xatolarini aniqlash va tuzatishga imkon beradi.
Saytdagi o‘rni
1513
So‘zning teskari yozilishi
lid
Harflar soni
3
Ko‘rishlar soni
183

dil so‘zi ishlatilgan saytlarni internetda qidiring

Google Яндекс Bing

Siz uchun qiziq bo‘lishi mumkin bo‘lgan so‘zlar

ablahlarcha abort absolyutizm abadiylash abadiy achishtir G‘ijduvoniy abssissa absolyut
dil so‘zining ma’nosi va izohi bilan batafsil tanishib chiqamiz. O‘ylaymizki, endi siz Izoh.uz saytidan foydalanib, dil so‘zini lotin va kirill alifbosida to‘g‘ri va o‘z o‘rnida ishlata olasiz.

Alifbo bo‘yicha

A B D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V X Y Z O‘ G‘ Sh Ch

Tasodifiy so‘zlar

Hammasini ko‘rish

Yangi so'zlar

Hammasini ko‘rish

Izoh.uz loyihasi haqida

Izoh.uz — O‘zbek tilining xalqona izohli lug‘ati 35 000 dan ortiq so‘zlarning ma’nolari ibora va misollar bilan keltirilgan.

Yillar davomida “O‘zbek tili kuni”ga bag‘ishlab, o‘zbek tilini o‘rganuvchilar, jurnalistlar, tarjimonlar, kopirayterlar, blogerlar va boshqalar uchun foydali loyihalarni ishga tushirishni an’anaga aylantirganmiz. Bizning jamoa Lotin.uz, Imlo.uz, Sinonim.uz, Sarlavha.com loyihalarini hukmingizga havola qilgan.

Batafsil Izoh.uz loyihasi haqida

Loyihalarimiz

TVinfo.uz — Bugun, ertaga va keyingi hafta uchun to‘liq teledasturlar.

TVinfo.uz — Телепрограмма на сегодня, завтра и ближайшую неделю.

tvinfo.uz

O‘zbek Ismlarning to‘liq, batafsil ma’nosi, kelib chiqishi, shakllari. O‘zingiz va yaqinlaringizni ismlari ma’nosini bilib oling.

Полный смысл, происхождение, формы узбекских имён. Узнайте смысл своего имени и имён близких.

ismlar.com

DostavkaInfo — Taomlar, dorilar, kitoblar va boshqa uy uchun kerakli bo‘lagan narsalarni yetkazib berish xizmatlari bor servislar.

DostavkaInfo — Каталог сервисов, предлагающих доставку еды, лекарств, книг и товаров для дома.

dostavkainfo.uz

Lotin.uz — foydalanuvchilarga berilgan matnni lotindan kirillga va aksincha o‘girish xizmatini taklif etadi.

Lotin.uz — поможет транслитерировать с узбекской кириллицы на латиницу и обратно. Легко!

lotin.uz

Maqol va naqllarning eng katta kolleksiyasi. Har bir maqol uchta tilda (o‘zbek, rus, ingliz).

Самая большая коллекция пословиц и поговорок на трёх языках (узбекский, русский, английский).

maqollar.uz

Har kuni eng sara latifalar va kulguli rasmlar. O‘zbek tilidagi kulgu markazi!

Ежедневно только отборные анекдоты, смешные картинки. Кузница юмора на узбекском языке!

latifa.uz

Valyutani yuqori kursda almashtirish uchun yaqin punktlarni aniqlab beruvchi servis. Punkt joylashuvini kartada ko‘rsatadi.

Сервис, помогающий найти ближайшие пункты обмена валюты с выгодным курсом. Покажет местоположение пункта прямо на карте.

onmap.uz

O‘zbekcha telegram kanallarining eng katta katalogi. Faqt faol kanallar, ruknlarda va batafsil statistikasi bilan.

Самый большой каталог телеграм каналов в Узбекистане. Только активные каналы по категориям и с подробной статистикой.

uztelegram.com

O‘zbek tilida savodli yozishni biz bilan boshlang.

С нами вы научитесь грамотно писать на узбекском языке.

sarlavha.com

O‘zbek tilining sinonimlar lug‘ati. Saytda 3300 tadan ortiq so‘zlar, 900 ga yaqin sinonim so‘zlar to‘plamiga jamlangan.

Словарь синонимов узбекского языка на нашем сайте содержит более 3300 слов и 900 синонимов.

sinonim.uz
ibora.uz salsa.uz skripka.uz slovo.uz television.uz vatt.uz iboralar.uz resumes.uz havo.uz
Izoh.uz saytining bazasida jami 35 855 ta so‘z bor
Aloqa Telegram
© Izoh.uz — O‘zbek tilining izohli lug‘ati, 2014–2024
Obuna va GoodGroup loyihasi. 18+