кўр

1. Кўриш қобилиятига эга бўлмоқ, киши ва нарсаларнинг, борлиқнинг кўриниши қандайлигини фарқлай билмоқ.

1. Икромнинг дадаси Тўймат акани, кўзингиз яхши кўрмас экан, деб олишмади. С. Сиёев, Ёруғлик

2. Отамнинг бир кўзи кўрмай қолди. С. Сиёев, Ёруғлик

2. Кўз билан илғамоқ, кўз воситасида аниқ фарқламоқ, сезмоқ, билмоқ.

1. Лекин рашк қитиқлаган кезларда чеҳранг ўзгаради. Мен буни ўз кўзим билан кўрганман. А. Қаҳҳор, Қўшчинор чироқлари

2. Фотимани устаникидан чиқиб келаётганини кўрганлар аввал ҳайрон бўлишди. Т. Ашуров, Оқ от

3. Танишиш, билиш, аниқлаш ва шу кабилар мақсадда кўздан, назардан кечирмоқ; назар солиб текширмоқ; қарамоқ.

1. Врач касални кўрди. Китобни кўрмоқ.

2. Маллавой ака чориғини чироққа солиб кўрди. А. Қаҳҳор, Қўшчинор чироқлари

3. Вакилнинг ўғил боласи раис билан суҳбатлашиб, планни кўриб, палов тўрани еб, йўлига равона бўлади. Гулдаста

4. Ака, тезроқ кўриб беринг, шошиб турибман. С. Сиёев, Ёруғлик

4. Бирор тўхтамга келиш, чора белгилаш учун муҳокама қилмоқ.

1. Бировнинг аризасини кўрмоқ. Бу масалани мажлисда кўрамиз.

5. Дуч келтирмоқ, учратмоқ.

1. Сал кеч қолганингда, кўролмай, армонда кетардим. И. Раҳим, Чин муҳаббат

2. Вой, ҳароми ноинсоф! Мен бундай мўлтонини сира кўрганим йўқ эди. Ойбек, Танланган асарлар

6. Ҳол-аҳвол сўраб йўқламоқ.

1. Беморни кўрмоқ.

2. [Унсин:] Гулнор опани унутмайман сира, уни кўргани тез-тез келиб тураман. Ойбек, Танланган асарлар

3. [Курбон ота:] МТСга келганида, [Ўрмонжон] мени кўрмасдан кетмайди. А. Қаҳҳор, Қўшчинор чироқлари

7. Бошдан кечирмоқ; тажрибадан ўтказмоқ.

1. У кўп қийинчиликларни кўрган киши

2. — Ҳар қанча дарбадарлик бўлса, мен кўрганман, ўғлимга қолгани йўқ, — деди Сидиқжон. А. Қаҳҳор, Қўшчинор чироқлари

3. Йигитликда бизнинг бошимиздан ўтган саргузашт шундоқ бўлган, ўғилларим. Бизнинг кўрганларимиз қурсин. П. Турсун, Ўқитувчи

8. Бирор кимса ёки нарсага эга бўлмоқ, эришмоқ, етишмоқ.

1. Давлат кўрмоқ.

2. Яқин тўрт ойча умр қилдик. Умримда хотин кўрганим ҳам шу. А. Қаҳҳор, Қўшчинор чироқлари

3. Кампир эшикка қаради: — Вой, оғзингизга ёғ, ўғлим! Келин кўрадиган куним ҳам бормикин! А. Қаҳҳор, Қўшчинор чироқлари

4. Мен-ку йилда беш газ чит кўрмайман, келишингизда шу бечорага бир нарса олиб келсангиз-чи сиз ҳам одам бўлиб! А. Қаҳҳор, Майиз емаган хотин

5. Мен ҳам орзу-ҳавас кўраман, деб сиз билан бир ёстиққа бош қўйганман. С. Нуров, Нарвон

6. Бош бўлинг, сув чиқарайлик, экин қилайлик, оз бўлсаям, оғзимиз ош кўрсин. М. Исмоилий, Фарғона тонг отгунча

9. Томоша қилмоқ, томошабин сифатида кузатмоқ.

1. Болалар телевизор кўрмоқда. Кеча янги кино кўрдик.

2. Эсингда борми, райондан театр кўриб келаётган кечамиз аравада Сотиболди, ашула айтамиз, деб Канизакни қистади, кўнмагандан кейин, сочидан тортди. А. Қаҳҳор, Қўшчинор чироқлари

10. Юз берган воқеага бошқа киши ёки нарсани сабаб қилиб кўрсатмоқ.

1. Китобни ўзи йўқотиб, мендан кўраётир. Ўзинг қилиб, бировдан кўрма!

2. Чаросни тинч қўясиз. Бўлмаса, ўзингиздан кўринг. Ў. Ҳошимов, Қалбингга қулоқ сол

11. Тажрибада синамоқ, синаб билмоқ.

1. Ер сотганларнинг кўпини кўрдик, охири гадой бўлади. Ойбек, Танланган асарлар

2. Вексель деган сўз чиқди. Уни ҳам кўрдик, бениҳоят зарур нарса. Ойбек, Танланган асарлар.

12. Пайқаб олмоқ, илғамоқ, туймоқ.

1. Катта кўрмаганни кичик кўради, кичик кўрмаганни катта кўради, иккаласи биргалашиб қараса, ҳеч нарса кўздан қочмайди, дейди халқ. А. Қаҳҳор, Қўшчинор чироқлари

2. Дафъатан қулоғига чалиниб қоладиган гап-сўзларда, байт-у ғазалларда энди бутунлай ўзгача маъно кўради. Х. Султонов, Онамнинг юрти

3. Омон мустақил фикрли, чўрткесар, узоқни кўра оладиган, тадбиркор, яхши дўст эди. С. Кароматов, Олтин қум

13. Бирор нарсани таъкидлаш ва унга диққат-эътиборни жалб этиш учун қўлланади.

1. Ширинлигини кўр!

2. [Набигулнинг акаси:] — Дидни кўринг-а, трафаретнинг рангига мос абажур! А. Қаҳҳор, Қанотсиз читтак

3. Болтабой кўрдингми, яширмайди деган мазмунда Сидиқжоннинг тиззасини босиб қўйди. А. Қаҳҳор, Қўшчинор чироқлари

4. Замоннинг тескарилигини кўринг! Шоҳимардонга очиқ келолмасам! К. Яшин, Ҳамза

14. Айрим сўзлар билан бирикиб, шу сўз билдирган иш-ҳаракатни амалга оширмоқ маъносини билдиради.

1. Чора кўрмоқ. Ҳозирлик кўрмоқ.

2. Бригада аъзолари айни вақтда пахта йиғим-теримига ҳар тарафлама қизғин тайёргарлик кўрмоқдалар. Газетадан

15. 15 деб ҳисобламоқ, билмоқ; деб қарамоқ, тушунмоқ.

1. Лойиқ кўрмоқ. Мувофиқ кўрмоқ. Раво кўрмоқ. Оз бўлса ҳам, кўп ўрнида кўринг. У йигитни ўзига тенг кўрмади. Барчани баравар кўрмоқ. Мен сени ўз укамдай кўраман.

2. [Йўлчи:] Синглим, ўз уйингдай кўр, тортинма. Кампирнинг юмушларига қараш. Ойбек,Танланган асарлар

3. Камол қози ҳам Сафохон тўранинг гапларига эътироз билдирмасликни маъқул кўрди, шекилли, тек қулоқ солиб турарди. К. Яшин, Ҳамза

16. кўм. фл. взф. Ҳаракатнинг синаш учун бажарилишини, бажармаслик ҳақида огоҳлантиришни билдиради.

1. Синаб кўр. Ўйлаб кўр. Сўраб кўраман. Айта кўрма. Бора кўрмасин.

кўр сўзи қатнашган жумлалар: